Bielactwo to wrodzone zaburzenie charakteryzujące się całkowitym lub częściowym brakiem pigmentu o nazwie melanina, w skórze, we włosach i oczach. Choroba ta przenoszona jest zazwyczaj z pokolenia na pokolenie. Statystyki ukazują, że około 1 na 17.000 osób cierpi z powodu różnych form bielactwa.
Bielactwo jest dziedziczną wadą, która wpływa na produkcję melaniny i metabolizm. Melanina jest naturalnie występującym pigmentem. Jest odpowiedzialna za kolor skóry, włosów i oczu. Chroni skórę przed szkodliwym działaniem promieniowania ultrafioletowego.
Ludzi dotkniętych bielactwem nazywamy albinosami. Na pierwszy rzut oka widzimy, że nie mają „kolorów” na włosach, skórze czy tęczówce oka. Brak pigmentacji skóry sprawia, że albinosi są bardziej podatni na oparzenia słoneczne i raka skóry. Występują u nich często zaburzenia widzenia – są ekstremalnie dalekowzroczni lub krótkowzroczni. Występować może również oczopląs, zez, światłowstręt i astygmatyzm – to powszechne u osób z bielactwem.
Bielactwo można zdiagnozować poprzez testy genetyczne, elektroretinogram, badania chemiczne włosów czy badanie krwi. Nie ma lekarstwa na bielactwo. Leczenie ma na celu złagodzenie objawów. Ważne jest, aby używać filtrów przeciwsłonecznych, aby zapobiec przedwczesnemu starzeniu się skóry i raka skóry.
Długość życia albinosów nie różni się od długości życia zdrowego człowieka. Jednak niektóre formy bielactwa mogą stanowić zagrożenie dla życia. Często ludzie żyjący w krajach tropikalnych, którzy nie ochraniają swojej skóry podatniejsi są na rozwój raka skóry, który zagraża życiu.
Bielactwo może powodować problemy społeczne, ponieważ ludzie z bielactwem znacząco różnią się z wyglądu od swojej rodziny, kolegów czy członków swojej grupy etnicznej. Do dziś nie jest znany sposób zapobiegania bielactwa. Jedyne co można zrobić to wykonać wywiad rodzinny poprzez poradnictwo genetyczne.
Objawy bielactwa
Objawy bielactwa zależą od konkretnego typu bielactwa i są związane przede wszystkim z oczami, skórą i włosami.
Objawy oka:
Kolor tęczówki jest zazwyczaj niebieski, szary lub jasnobrązowy. Zaburzenia wzroku w bielactwie wynikają z nieprawidłowego rozwoju siatkówki oraz nieodpowiednich połączeń nerwu z oka do mózgu. Główną nieprawidłowością oka w bielactwie jest brak rozwoju dołka. Dołek jest małą, ale najważniejszą częścią siatkówki w oku. Jest obszarem, który umożliwia ostre widzenia. Powoduje to zatem brak ostrego widzenia i rozmycia obiektów. Inne objawy oczu to:
• Ślepota funkcjonalna
• Mimowolne, nieregularne i szybkie ruchy oczu (oczopląs)
• Leniwe oko
• Wrażliwość na jasne światło i blask (światłowstręt)
• Wędrujące oczy (zez)
• Zniekształcenie widzianego obrazu
Objawy dotyczące skóry:
• Niepełny lub całkowity brak pigmentu melaniny, pozostawiający wyblakłe obszary
Objawy dotyczące włosów:
• Grzywka (bądź część włosów w pobliżu czoła) zmienia kolor na biały
• Całkowity brak pigmentu powoduje biały kolor włosów
Inne objawy to:
• Problemy z oddychaniem (zaczynające się od problemów z płucami)
• Głuchota
• Zwiększona podatność na infekcje
• Zaburzenia układu nerwowego
Jak możemy zdiagnozować bielactwo?
Bielactwo możemy zdiagnozować jedynie poprzez obserwację braku pigmentacji skóry, włosów i oczu.
Inne badania, które pozwalają zdiagnozować bielactwo to:
• Badania genetyczne to najdokładniejszy sposób zdiagnozowania bielactwa i określenie jego konkretnego typu. Jest to bardzo przydatne badanie w rodzinach, w których występuje bielactwo oraz w przypadku izolowanych populacji, w których również pojawiają się częste objawy bielactwa.
• Badanie oczu – okulista powinien wykonać pełne badanie oka. Należy zrobić test elektroretinogramem, by określić występujące problemy.
• Badanie chemiczne włosów – badanie to również zapewnia proste i szybkie potwierdzenie diagnozy.
• Badanie krwi – nie tak dawno opracowane badanie, które potrafi rozpoznać niektóre rodzaje bielactwa
Niektóre rodzaje bielactwa możemy zdiagnozować będąc jeszcze w ciąży (amniopunkcja czy biopsja kosmówki).
Bielactwo – mity
Na całym świecie panuje wiele mitów dotyczących albinosów, często czyniąc ich wyrzutkami społecznymi. Wiele kultur świata opracowało mnóstwo mitów i przesądów:
• Nieprawdą jest, że albinosi nie są zdolni do rozmnażania
• W Zimbabwe uważa się, że seks z kobietą albinoską leczy człowieka z HIV. Wiele kobiet z tych rejonów zostało zgwałconych
• W niektórych kulturach ludzie z bielactwem są oznaczani jako Ci, którzy posiadają magiczne moce i są w stanie przewidzieć co stanie się w przyszłości
• Panuje mit, że osoby z bielactwem żyją krócej
• Osoby z bielactwem zawsze mają czerwone oczy
• Albinosi są całkowicie ślepi
• Bielactwo jest chorobą zakaźną
To wszystko zmyślone poglądy, z którymi wiele osób z bielactwem walczy w swoich krajach.
